Classispredikant Marco Luijk in gesprek met Michiel Bakker

(interview in Reformatorisch Dagblad – woensdag 9 maart 2022)
Vijf gemeenten in de Noord-Brabantse regio De Kempen krijgen samen een extra predikant. Deze moet hen de komende vijf jaar helpen bij de „vernieuwing in hun kerk-zijn.”

Het gaat om een „transitie naar toekomstgericht kerk-zijn” en een verdere uitbouw van de samenwerking tussen vijf gemeenten binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), in Veldhoven, Waalre, Hoogeloon-Eersel, Bergeijk en Valkenswaard.
De nieuwe predikant wordt naar verwachting binnenkort voor 18 uur per week benoemd. Deze aanstelling is een pilot, geïnitieerd door ds. M. J. (Marco) Luijk, classispredikant Noord-Brabant, Limburg en Réunion Wallonne (Waalse kerken).

Wat kenmerkt de vijf protestantse Kempengemeenten?
„In Brabant vormen protestanten een minderheid vergeleken met de katholieke gemeenschap. De Brabantse gemeenten liggen in de voorhoede van de ontkerkelijking. Het zijn pluriforme gemeenten, waarin mensen van verschillende liggingen elkaar vinden. In Veldhoven zijn op een gewone zondag tegen de 200 kerkgangers, in Waalre een kleine 100 en in de andere plaatsen nog minder.
In 2016 zijn de Kempengemeenten een samenwerkingsverband aangegaan, waarbij predikanten niet langer verbonden zijn aan één gemeente, maar aan de combinatie van gemeenten. Ook op andere terreinen is er samenwerking. Zo ondersteunen kerkrentmeesters elkaar. In het begin maakte ook de gemeente Bladel deel uit van het samenwerkingsverband, maar die werd zo klein dat ze geen kerkenraadsleden meer kon vinden. Er is nog wel een kerkplek in Bladel. Die valt nu onder de gemeente in Veldhoven.”

Hoe is de pilot ”kerk in transitie” met een eigen regiopredikant ontstaan?
„De Kempengemeenten willen ook samenwerken als het gaat om de transitie naar kerk-zijn in de toekomst. Die is gericht op behoud en bloei van kerkelijke aanwezigheid in deze omgeving. De predikanten gaven aan dat ze te weinig tijd hebben om dat proces te kunnen begeleiden. Het leek ons goed om daarvoor een externe predikant aan te stellen die dat voor langere tijd kan doen. Voor het eerste jaar hebben we de financiering nu rond, dankzij steun vanuit onder meer de solidariteitskas van de PKN en de Maatschappij van Welstand.”

Wat verwacht u concreet van de nieuwe regiopredikant?
„Het eerste jaar is bedoeld om samen met de kerkenraden en voorgangers onderzoek te doen naar de vraag: Waar staan we en waar willen we naartoe? Daarna is het bedoeling om concrete stappen te zetten. Denk aan verdere samenwerking op het gebied van jongeren, maar ook bijvoorbeeld aan activiteiten om als kerk naar buiten gericht te zijn. Het doel is de gemeenten te revitaliseren en wellicht aansluiting te vinden bij nieuwe groepen, zoals studenten en sociale organisaties. Bij die transitie kunnen gemeenten de ondersteuning van een regiopredikant als procesbegeleider goed gebruiken.”

Een van de kernwoorden is vernieuwing. Waarom is die nodig?
„Het wordt steeds moeilijker om mensen onder de vijftig jaar aan de kerk te binden. Er is verandering nodig, waarbij gezocht wordt naar nieuwe vormen van kerk-zijn die ook jongeren en de middengeneratie aanspreken. Het klassieke kerkmodel is voor hen geen trein waar ze zomaar instappen. Veel mensen zoeken naar betekenis in hun leven en naar vormen van gemeenschap. Het is belangrijk te ontdekken waar zij zich bevinden, wat hun idealen zijn en welke vraagstukken hen bezighouden. Dan kun je aansluiting zoeken en proberen samen te werken. In Den Bosch zag ik daarvan een mooi voorbeeld. De nieuwe voorzitter van de diaconie vroeg zich af: Wat speelt er in de maatschappij? Hij heeft alle sociaal-maatschappelijke organisaties in kaart gebracht, ongeveer zeventig. Die is hij samen met een andere diaken allemaal gaan bezoeken om te vragen: Waar zijn jullie mee bezig?
Daardoor kregen ze zelf ook de vraag: Wie zijn jullie dan als diaconie? Op zo’n manier sta je als kerk middenin de samenleving, raak je betrokken bij mensen, kun je ideeën uitwisselen en ontmoet je soms nieuwe bondgenoten.”

Is er een Bijbelgedeelte dat u daarbij in het bijzonder aanspreekt?
„Het verhaal van de Emmaüsgangers. Zij laten het religieuze centrum achter zich, gaan de wereld in en daar ontmoeten ze Christus. Wij zetten vaak de deuren open en zeggen: „Hier vindt u God, in de kerk.” Misschien moeten we meer de wereld ingaan en ons richten op waar Christus ook daar te vinden is. Ook dat is kerk-zijn.”

Het artikel: 20220311- artikel Kerk-zijn-in-Noord-Brabant

In het Reformatorisch Dagblad : www.rd.nl/artikel/966538-op-zoek-naar-nieuwe-vormen-van-kerk-zijn-in-noord-brabant